Jaarlijkse symposium Platform Utrechtse Buitenplaatsen in het Koesthuis

2025-12

Elk jaar houdt het Platform Utrechtse Buitenplaatsen (PUB) op wisselende locaties een symposium. Dit jaar werd dat in het Koetshuis van Eyckenstein gehouden.

Het thema van dit jaar was: “Landgoederen doe je samen”, landgoederen als werkwoord. Ruim tachtig deelnemers waren er op donderdag 20 november aanwezig. Daarbij waren mensen van zeer uiteenlopende betrokkenheid, zoals landgoedeigenaren, beleidsmakers, belangenorganisaties en andere betrokkenen.

 

Programma

Er werd een interessant programma geboden. Na de ontvangst en de opening door dagvoorzitter Mark Röell (voorzitter PUB en burgemeester van Baarn) kwamen de volgende onderwerpen aan bod:

• Kastelen, buitenplaatsen en landgoederen in Utrecht: landschappelijke waarden als basis voor een duurzame toekomst. Theo Spek (hoogleraar Landschapsgeschiedenis Rijksuniversiteit Groningen).
• Van BOP naar BOPA – landgoederen tussen visie en vergunning, van plan naar activiteit. Egbert Jaap Mooiweer (directeur-rentmeester Stichting Twickel).
• Natuur- en cultuurbehoud op Eyckenstein; Ondanks of dankzij de regels? Deborah Versluis-van Boetzelaer (Landgoed Eyckenstein).

Na de pauze was er een interactieve discussie onder leiding van Gijs de Kruif (directeur-bestuurder Nationaal Park Utrechtse Heuvelrug).

 

Belastingdruk en recreatiedruk

De algemene boodschap van deze dag was wel dat landgoederen het tegenwoordig financieel heel moeilijk hebben. Eén van de belangrijkste oorzaken daarvan is de hoge belastingdruk. En die zal voor particuliere landgoederen de komende jaren drie tot vier keer zo hoog worden als in 2022 en eerder! Stroperige politieke processen en ingewikkelde regels bemoeilijken veel initiatieven van landgoederen om kostendragers te ontwikkelen. Daardoor is het vaak moeilijk om de jongere generatie van familielandgoederen nog te motiveren om het beheer van een landgoed over te nemen.

Verder hebben landgoederen te maken met de gevolgen van de steeds toenemende bezoekersaantallen in de natuurgebieden. Volgens onderzoeken (o.a. “Naar een huishoudboekje van de Heuvelrug”, Buck consultants, 2017) vindt er elke 12 tot 15 jaar een verdubbeling van bezoekers op de Utrechtse Heuvelrug plaats. Deze ontwikkeling vindt plaats zonder dat daar iets tegenover staat of dat de natuurbeheerder daarover iets in te brengen heeft. Maar de beheerder is daarentegen wel gehouden om alle noodzakelijk maatregelen te nemen om dit ordelijk en veilig te organiseren, met behoud van natuurwaarden en cultureel erfgoed. Stappen die vanwege deze toenemende druk van bezoekers nodig zijn voor het behoud van natuurwaarden, kunnen door veelheid aan regels nauwelijks genomen worden. Met provincie en betrokkenen hopen wij hierin de komende periode gezamenlijk stappen voorwaarts te maken.

Gedurende de interactieve discussie werden er verschillende mogelijke oplossingen aangedragen.